Kn 12,13.16-19; Rm 8,26-27; Mt 13,24-43
Phụng vụ Chúa Nhật này trình bày cho chúng ta ba dụ ngôn mà
Chúa Giêsu dùng để loan báo mầu nhiệm Nước Trời cho dân chúng. Chúa Giêsu
thường dùng dụ ngôn để giảng dạy những chân lý cao siêu, bởi vì, khoảng cách
giữa con người và chân lý là một câu chuyện. Đây là phương pháp mà các bậc hiền
triết dùng giúp người nghe dễ hiểu và dễ nhớ bằng một câu chuyện ngụ ngôn.
1. Ý nghĩa của các dụ ngôn
Trong dụ ngôn thứ nhất, Nước Trời được ví như một thửa ruộng
có lúa và cỏ lùng mọc lên; dụ ngôn thứ hai ví Nước Trời như hạt cải nhỏ bé
nhưng khi mọc lên, nó thành cây rau lớn nhất, đến nỗi chim trời đến làm tổ trên
cành; dụ ngôn thứ ba ví Nước Trời như nắm men trộn vào trong ba đấu bột và làm
cho bột dậy men. Hai dụ ngôn sau khá dễ hiểu. Cả hai muốn diễn tả sự lớn mạnh
của Nước Trời trên trái đất. Nước Trời hiện diện âm thầm, đôi lúc rất khiêm
tốn, nhưng sức mạnh của nó thì rất mãnh liệt và kỳ diệu đến nỗi có thể thay đổi
hoàn toàn bộ mặt cuộc sống con người và xã hội như men trong bột.
Tuy nhiên, dụ ngôn “lúa và cỏ lùng” thì khó hiểu hơn cả. Vì
thế, Chúa Giêsu giải thích nó riêng biệt: người gieo giống là chính Người; hạt
giống tốt là con cái Nước Thiên Chúa; những hạt giống xấu là con cái của ma
quỷ; cánh đồng là thế giới này; thợ gặt là các thiên thần và mùa gặt là ngày
tận thế. Chúng ta cần dừng lại để tìm hiểu ý nghĩa của dụ ngôn này. Qua dụ ngôn
này, Chúa Giêsu muốn trả lời cho con người mọi thời về những câu hỏi quan trọng
sau đây:
1) Sự dữ do đâu mà có?
2) Tại sao Thiên Chúa không hủy diệt những người tội lỗi?
3) Thái độ của chúng ta như thế nào đối với tội nhân?
2. Nguồn gốc sự dữ và thái độ của Thiên Chúa
Trướt hết, Chúa Giêsu dùng hình ảnh “người gieo giống trong
ruộng mình, nhưng khi ông đang ngủ, thì kẻ thù đến gieo cỏ lùng vào trong
ruộng” (x. Mt 13,24-43). Qua hình ảnh này, Chúa Giêsu muốn quả quyết rằng sự dữ
không đến từ Thiên Chúa, nhưng đến từ ma quỷ. Sự dữ hiện diện trong thế giới
này là do ma quỷ gieo vào. Thiên Chúa đã sáng tạo thế giới và mọi sự rất tốt đẹp
(x. St 1,1-17). Nhưng ban đêm ma quỷ đã đến gieo cỏ lùng; nó đến để gieo cỏ
lùng vào những nơi không có ánh sáng. Ma quỷ rất xảo quyệt khi gieo sự dữ bên
cạnh sự thiện; nó làm cho con người lẫn lộn, không thể phân biệt chúng cách rõ
ràng.
Tuy nhiên, trọng tâm của dụ ngôn mà Chúa Giêsu muốn nói
không phải là lúa tốt hay là cỏ lùng, nhưng là thái độ kiên nhẫn của chủ ruộng.
Đó chính là thái độ kiên nhẫn của Thiên Chúa đối với tội nhân.
Ở bài đọc I, sách Khôn Ngoan làm nổi bật sức mạnh của Thiên
Chúa được bày tỏ dưới hình thức của sự kiên nhẫn và khoan dung:
“Chúa xử khoan hồng vì Ngài làm chủ được sức mạnh. Ngài lấy
lượng từ bi cao cả mà cai quản chúng con… Ngài đã cho con cái niềm hy vọng tràn
trề là người có tội được Ngài ban ơn sám hối” (x. Kn 12,13.16-19).
Sự kiên nhẫn của Thiên Chúa không đơn giản chỉ là chờ đợi
đến ngày phán xét để thưởng phạt con người cách công minh, nhưng chính là sự
chờ đợi, thương xót và muốn cứu độ lúc họ còn sống. Dụ ngôn diễn tả sự trái
ngược giữa thái độ bất kiên nhẫn của những tá điền và thái độ kiên nhẫn của chủ
ruộng. Thái độ của tá điền chính là thái độ của mỗi người chúng ta. Khi thấy
gương xấu xảy ra, khi đối diện với người làm điều ác, chúng ta muốn thủ tiêu
họ, hủy diệt họ như nhổ cỏ lùng để làm sạch ruộng. Nhiều lúc chúng ta vội vàng
lên án, phân loại và đặt người tốt một bên, người xấu một bên để ném đá và lên
án họ. Nhưng đây không phải là thái độ của Thiên Chúa. Người luôn biết chờ đợi;
Người thấy rất rõ những sự dơ bẩn và tội lỗi trong chúng ta; Người không vội
kết án và hủy diệt, nhưng mời gọi chúng ta hoán cải; Người cũng thấy những mầm
tốt và chờ đợi với sự tin tưởng rằng chúng sẽ lớn lên. Điều này thật ý nghĩa
cho chúng ta: Thiên Chúa là một người cha kiên nhẫn, chờ đợi chúng ta với một
trái tim thương xót và sẵn sàng tha thứ. Sự kiên nhẫn của Thiên Chúa là cơ hội
cho tội nhân sám hối và phục thiện. Người luôn tha thứ nếu chúng ta đến với
Người.
Như thế, thái độ của ông chủ là thái độ của hy vọng dựa trên
sự chắc chắn rằng sự dữ không phải là tiếng nói đầu tiên, cũng không phải là
tiếng nói cuối cùng. Thiên Chúa hy vọng rằng cỏ lùng là những tội nhân dẫu có
nhiều lỗi lầm, cuối cùng có thể trở thành hạt giống tốt là những con người tốt
và những thánh nhân.
Trong những thế kỷ đầu của Giáo Hội, lạc giáo Donatus xuất
hiện và cho rằng: chỉ có Giáo Hội của họ là thánh thiện, còn thế giới này đầy
tràn con cái của ma quỷ, họ không còn hy vọng có thể cứu độ. Thánh Augustinô
chống lại quan điểm sai lầm này và giải thích:
“Quả vậy, cánh đồng là thế giới này và cũng là Giáo Hội, nơi
mà những người thánh thiện và người tội lỗi sống bên cạnh nhau. Mỗi người đều
có những cơ hội để lớn lên và để hoán cái. Theo cách này những người tội lỗi
sống trong thế giới vừa có cơ hội để hoán cải, vừa qua họ những người tốt thực
tập đức tính kiên nhẫn.”
3. Thái độ của Kitô hữu
Thay vì lên án, người Kitô hữu được mời gọi tập thái độ kiên
nhẫn như Thiên Chúa. Nhưng chúng ta hãy lưu ý rằng sự kiên nhẫn Tin Mừng không
phải là sự dửng dưng với sự dữ, chúng ta không được lẫn lộn giữa sự dữ và sự
lành! Đối diện với cỏ lùng hiện diện trong thế giới, người môn đệ của Chúa Kitô
được mời gọi hãy bắt chước sự kiên nhẫn của Thiên Chúa, củng cố niềm hy vọng
với sự trợ giúp của một đức tin không hề lay chuyển vào chiến thắng chung cuộc
của sự thiện, nghĩa là của Thiên Chúa. Người nói lời cuối cùng.
Sau hết, chúng ta xác tín rằng vào thời sau hết, Thiên Chúa
sẽ tiêu diệt sự dữ: vào mùa gặt, nghĩa là vào ngày phán xét chung, những thợ
gặt sẽ theo lệnh của Thiên Chúa mà tách cỏ lùng ra khỏi lúa để bỏ vào lửa mà
đốt đi (x. Mt 13,30). Trong ngày đó, vị thẩm phán là Chúa Kitô sẽ đến xét xử
nhân loại. Cuối cùng tất cả chúng ta sẽ chịu xét xử theo mức độ mà chúng ta đối
xử với người khác. Lúc đó, chúng ta sẽ chịu xét xử dựa trên lòng thương xót mà
chúng ta đã đối xử với tha nhân.
Chúng ta hãy cầu xin Đức Maria, Mẹ chúng ta, nâng đỡ và giúp
chúng ta lớn lên trong kiên nhẫn, hy vọng và thương xót đối với anh chị em
chúng ta. Amen!
Nếu Chúa Nhật vừa rồi dụ ngôn “người gieo giống” diễn tả
hình ảnh về một Thiên Chúa yêu thương và quảng đại trong việc phân phát Lời và
ơn cứu độ của Người cho hết mọi người, thì Chúa Nhật XVI này, phụng vụ Lời Chúa
lại giới thiệu với chúng ta về một Thiên Chúa kiên nhẫn và bao dung trước sự dữ
và tội lỗi của chúng ta.
1. Lúa và cỏ lùng, thực tại của cuộc sống
Khởi đầu dụ ngôn Chúa Giêsu ví Nước Trời như một thửa ruộng
trong đó “lúa và cỏ lùng” mọc chung với nhau. Nếu lúa tượng trưng cho những con
người tốt và những việc tốt, những điều thiện hảo, thì cỏ lùng lại tượng trưng
cho những người xấu, những việc xấu, và tội lỗi. Lúa mọc với cỏ lùng, sự thiện
ở bên cạnh sự dữ, người tốt sống với kẻ xấu. Sự lẫn lộn giữa “lúa và cỏ lùng”
này chúng ta gặp bất cứ ở đâu: trong gia đình, ngoài xã hội, trong cộng đoàn,
nơi công cộng, và ngay cả trong chính lòng của mỗi người.
Dụ ngôn của Chúa Giêsu cũng chỉ cho chúng ta thấy nguồn gốc
của sự lành và sự dữ. Tất cả mọi sự tốt lành trong thế giới này đều đến từ
Thiên Chúa, Người là nguồn gốc của mọi sự thiện hảo. Còn sự dữ là do ma quỷ
gieo vào. Ma quỷ là kẻ thù luôn chống lại chương trình cứu độ của Thiên Chúa. Chúng
tìm cách dụ dỗ con người làm những điều xấu và gây đau khổ cho người khác.
Chúng ta phải tỉnh thức vì ngày hôm nay ma quỷ hoạt động càng tinh vi để gieo
rắc cỏ lùng sự dữ vào trong cuộc sống chúng ta!
2. Tại sao Thiên Chúa lại để như thế?
Trước “cỏ lùng,” sự dữ và người tội lỗi, thái độ của chúng
ta thường giống như những người đầy tớ chủ ruộng: là muốn nhổ đi, loại trừ, nổi
loạn, hoặc bất bao dung. Nhưng thái độ của Thiên Chúa được dụ ngôn nói tới thì
hoàn toàn khác hẳn. Thiên Chúa kiên nhẫn và bao dung trước sự dữ, nhất là trước
tội nhân. Bởi vì Thiên Chúa biết rằng: từ sự dữ có thể đưa tới sự lành! Từ một
người tội lỗi có thể trở thành một vị thánh. Hay nói như Đức Hồng Y Nguyễn Văn
Thuận: “Thiên Chúa biết vẽ những đường thẳng trên những đường cong.” Thiên Chúa
luôn hy vọng và cho chúng ta những cơ hội để hoán cải, để thay đổi đời sống, để
trở thành điều mình phải là. Nói như sách Khôn Ngoan:
“Làm như thế Chúa đã dạy dân rằng:
người công chính phải có lòng nhân ái.
Ngài đã cho con cái niềm hy vọng tràn trề
là người có tội được Ngài ban ơn sám hối” (Kn 12,19).
Hay nói như Thánh Vịnh hôm nay:
“Lạy Chúa, Ngài nhân hậu khoan hồng,
giàu tình thương với mọi kẻ kêu xin” (Tv 86,5).
Và thánh Phaolô nói cách tuyệt vời rằng:
“Lại có Thần Khí giúp đỡ chúng ta là những kẻ yếu hèn, vì
chúng ta không biết cầu nguyện thế nào cho phải” (Rm 8,26).
Thời gian chúng ta sống là thời gian kiên nhẫn của Thiên Chúa,
thời gian của sám hối, thời gian để làm điều thiện. Cỏ lùng thì mãi mãi là cỏ
lùng, còn con người thì khác, con người có thể cải tà qui chính, có thể từ một
thằng quỷ biến thành một vị thánh. Trong cái nhìn đó, Đức Thánh Cha Biển Đức
XVI trong lễ khai mạc sứ mạng giáo hoàng của ngài, đã có câu nói rất hay:
“Chúng ta chịu đựng vì sự kiên nhẫn của Thiên Chúa, thế
nhưng chúng ta tất cả cần sự kiên nhẫn của Thiên Chúa. Thiên Chúa, Đấng đã trở
thành con chiên, nói với chúng ta rằng thế giới được cứu độ bởi Đấng Chịu Đóng
Đinh chứ không phải những kẻ đóng đinh. Thế giới này được cứu độ nhờ sự kiên
nhẫn của Thiên Chúa và bị phá hủy bởi sự bất kiên nhẫn của con người.”[1]
Nếu Thiên Chúa hành xử cách thẳng tay và ngay lập tức thì sẽ
không có: một Phaolô bắt bớ Giáo Hội, lại trở thành một người Tông Đồ dân ngoại
đi khắp nơi hăng say rao giảng Tin Mừng Đức Kitô; một Augustinô tội lỗi và
phóng túng, đã trở thành một vị đại thánh, bậc tiến sĩ của Giáo Hội; một
Charles de Foucauld lêu lổng lại trở thành người sống nghèo khó và khiêm tốn;
một Eve Lavallière cô đào nổi tiếng của Pháp đã từ bỏ vinh quang và phú quý để
sống cuộc đời hoàn toàn cho Chúa trong tu viện v.v… Rất nhiều những chứng tá
khác đã là những vị thánh lừng danh đã hoán cải nhờ sự kiên nhẫn và bao dung
của Thiên Chúa.
3. Bài học áp dụng
Hãy học nơi Thiên Chúa thái độ bao dung và kiên nhẫn đối với
những lỗi lầm và thiếu sót của những người xung quanh chúng ta. Hãy trở về với
Chúa khi còn có cơ hội. Giáo Hội luôn kêu mời con cái mình năng đến với Thánh
Thể và bí tích Hòa Giải để đón nhận lòng khoan dung và sự kiên nhẫn của Thiên
Chúa.
Và hãy làm điều thiện đó là cách thức tốt nhất để xây dựng
cuộc đời. Amen !
Lm. Phêrô Nguyễn Văn Hương
No comments:
Post a Comment